Χρήστος Λυντέρης, Μάσκες, Επιδημίες και Κρατική Πολιτική: Η Ανάδυση της Αντιεπιδημικής Μάσκας στην Κίνα των αρχών του 20ού αιώνα · antifa scripta
Πρώτη Έκδοση: Ιούνιος 2020
Τίτλος Πρωτοτύπου: Plague Masks: The Visual Emergence of Anti-Epidemic Personal Protection Equipment, Medical Anthropology [Vol. 37 No. 6, 2018, σσ. 442-457]
Η έκδοση “Μάσκες, Επιδημίες και Κρατική Πολιτική” είχε την τύχη να κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία λίγο αφότου αυτά ξανάνοιξαν μετά το γενικό lockdown που ίσχυσε για περίπου ενάμιση μήνα, την άνοιξη του 2020, «λόγω πανδημίας». Για όσους και όσες απαρτίζουμε τις αυτόνομες antifa ομάδες, το lockdown αυτό ήταν μια πραγματικά τρομακτική όσο και επιμορφωτική εμπειρία. Ο καπιταλιστικός χρόνος πύκνωσε, οι φασιστικές πολιτικές των κρατών (και φυσικά και του ελληνικού) επιταχύνθηκαν, και πολλές από τις απολήξεις αυτών των πολιτικών που είχαμε εντοπίσει τα προηγούμενα χρόνια τις φάγαμε στα μούτρα όλες μαζί σε μια βολική συσκευασία πακέτου.
Γιατί μη γελιέστε. Τίποτα από όσα ζήσαμε δεν εμφανίστηκε από το πουθενά. Κάθε μία από τις κρατικές ιδέες που παρέλασαν μπρος μας λόγω της «έκτακτης ανάγκης» έχει τη δική της ιστορία. Ας πούμε η σύγχρονη ιατρική μάσκα, που τόσο φυσικά μετατράπηκε στην τελευταία μεταμφίεση του Έλληνα μικροαστού: η συγκυρία στην οποία εμφανίστηκε η μάσκα ήταν ο ανταγωνισμός μεταξύ Κίνας, Ιαπωνίας και Ρωσίας για την κυριαρχία στη Μαντζουρία και βασικά για τον έλεγχο της πρόσβασης στη θάλασσα που παρείχε η περιοχή. Η ασθένεια με την οποία μάχονταν οι ειδικοί ήταν η «Μαντζουριανή πανώλη» του 1910, για την οποία υποτίθεται πως έφταιγαν κάτι «μαρμότες από τη Σιβηρία». Δηλαδή η συγκυρία ήταν εξίσου απόκοσμη, απλά χωρίς ίντερνετ – πάει να πει πως υπήρχε σοβαρή περίπτωση πολλοί μαντζουριανοί να μην ήταν τόσο σακατεμένοι που να νομίζουν ότι για τα δεινά τους φταίνε οι μαρμότες και οι «απολίτιστοι» που τις κυνηγούν.
Ο ειδικός που διεκδίκησε την εφεύρεση της μάσκας για δική του λεγόταν Γου Λιάντ [Wu Liande], ήταν Κινέζος και μάλιστα ο πρώτος Κινέζος γιατρός που είχε εκπαιδευθεί στο Κέιμπριτζ. Ή αντιεπιδημική μάσκα που εφηύρε ο Γου Λιάντ ήταν η ταιριαστή μεταμφίεση ετούτων των ειδικών με τις νέες εξουσίες ζωής και θανάτου· ήταν η προσπάθεια να στοχοποιηθούν οι κούληδες μετανάστες εργάτες ως «μολυσματικοί», «οπισθοδρομικοί», «αντικοινωνικοί»· ήταν η προσπάθεια να επιβληθεί η κρατική οπτική ως «η μία και μοναδική αποδεκτή γνώμη για τον κόσμο».
Αυτή την ιστορία πραγματεύεται το κείμενο του Χρήστου Λυντέρη, καθηγητή κοινωνικής ανθρωπολογίας στη Σκωτία. Είναι γραμμένο το 2018, δύο χρόνια πριν η μάσκα γίνει επίκαιρη. Όπως φαντάζεστε βέβαια, μόλις το πράγμα σκαρφάλωσε στην αιχμή της επικαιρότητας, ο «ειδικός της μάσκας» άρχισε να λέει ακριβώς τα αντίθετα από όσα έγραφε το 2018. Πράγμα που έχει επίσης να μας μάθει διάφορα για τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει ο καπιταλιστικός κόσμος και οι «ειδικοί» του.
Περιεχόμενα:
1. Εισαγωγή από τις εκδόσεις antifa scripta
2. Μάσκες και Επιδημίες στην Κίνα των αρχών του 20ου αιώνα
3. Η μάσκα και η χρήση της στις μέρες μας
4. Χρήστος Λυντέρης, Μάσκες, Επιδημίες & Κρατική Πολιτική: η ανάδυση της αντιεπιδημικής μάσκας στην Κίνα το 1910
5. Η ανάδυση της ιατρικής μάσκας
6. Όψεις της Χαρμπίν
7. Η Μεταμφίεση του Ορθολογισμού
8. Μυθική Προέλευση
9. Επίλογος
10. Σημειώσεις
11.Φωτογραφικό Ένθετο