Ο παγκόσμιος πόλεμος είναι και made in Greece: μια σύντομη αποτίμηση της ομώνυμης εκδήλωσης

Όσοι κι όσες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν από κοντά την εκδήλωση των antifa selanik στην Αθήνα το πιθανότερο είναι ότι θα έφυγαν με χρήσιμα συμπεράσματα στα μπαγκάζια. Από μεριάς μας θα θέλαμε να εστιάσουμε σε ένα σημείο που μας φάνηκε ιδιαίτερα σημαντικό και θα θέλαμε να το εκθέσουμε και δημοσίως. Λέμε για την ιδέα, γύρω από την οποία ήταν στημένο ένα μεγάλο μέρος της εκδήλωσης: η παγκόσμια πολεμική σύγκρουση δεν έχει μόνο στρατιωτικό χαρακτήρα – είναι ταυτόχρονα και ένας ανελέητος εμπορικός, γεωπολιτικός και οικονομικός ανταγωνισμός.

Ας πούμε, η διαχείριση της μετανάστευσης, έτσι όπως οργανώνεται από το ελληνικό κράτος τα τελευταία δέκα χρόνια, έχει και μια κρυφή όψη συμμετοχής στον παγκόσμιο πόλεμο. Ή για να το πούμε με τα ακριβή λόγια που χρησιμοποίησαν οι antifa selanik:^[1]Περιλαμβάνεται στο κείμενο που υποστήριζε την εκδήλωση.

Αρχικά με αριστερή κυβέρνηση το 2015, [το ελληνικό κράτος] ανέλαβε το ρόλο του φύλακα των νοτιοανατολικών συνόρων της Ευρώπης. Το έκανε, μεταφέροντας μετανάστες με ταξί και λεωφορεία τοποθετώντας τους στα βόρεια σύνορα για να ζητήσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Με αυτά εξόπλισε στρατό, λιμενικό και μπάτσους, έχτισε φράχτες και φυλακές και πήρε αριστερούς κοινωνικούς επιστήμονες για να δουλεύουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αν κοιτάξετε στο χάρτη θα δείτε πως αυτές οι υποδομές βρίσκονται σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές, δηλαδή στην άκρη των συνόρων του, από τα βόρεια του Έβρου ως τα νότια της Κρήτης.

Για να τεκμηριώσουν μάλιστα αυτή τους τη θέση οι συντελεστές της εκδήλωσης, ανάμεσα σε άλλα, μας παρουσίασαν και την εξής διαφάνεια, αναγκάζοντας μας να θυμηθούμε, έστω και εν τάχει, πως είχε η κατάσταση του κράτους μας δέκα χρόνια πίσω.

Τα σύμβολα πάνω στις εθνικά ευαίσθητες περιοχές βοήθησαν ακόμη περισσότερο τη μνήμη μας. Κι έτσι θυμηθήκαμε πως ολόκληρη η ανατολική συνοριακή γραμμή που χωρίζει την Ελλάδα από την Τουρκία, μετασχηματίστηκε, κάτω από την ομπρέλα της «μεταναστευτικής κρίσης», σε ένα ιδιότυπο εργαστήρι στρατιωτικοποίησης, πατριωτικοποίησης και μκοποίησης. Προσπαθώντας να περιγράψουμε αυτή την αλλοπρόσαλλη συνύπαρξη μπάτσων, κοινωνικών επιστημόνων, κρατικού προστατευτισμού μέσω χαμηλού ΦΠΑ και εισροής ευρωπαϊκών κονδυλίων έχουμε ονομάσει τη σχετική διαδικασία εθνικοσοσιαλισμό.

Κατά τα άλλα, ο επεξεργασμένος χάρτης που μας παρουσίασαν οι antifa selanik  μας θύμισε επίσης ότι, από το 2015 και μετά, το ελληνικό κράτος έχει επιστρατεύσει σε όλο το θαλάσσιο άνοιγμα νοτίως της Κρήτης ένα σύμπλεγμα τεχνοεπιστημόνων και καραβανάδων: η βεντάλια που έχει ανοίξει μέσω «σεισμικών ερευνών», ασκήσεων «έρευνας και διάσωσης», αναζητήσεων «πετρελαϊκών κοιτασμάτων» και «περιβαλλοντικών επιχειρήσεων», είναι ο τρόπος με τον οποίο το ελληνικό κράτος α) έχει στρατιωτικοποιήσει τα νότια σύνορά του β) στριμώχνει την Τουρκία γ) διαχειρίζεται τη μετανάστευση ως όπλο στον παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος δ) προετοιμάζει τη δημιουργία φτηνής εργατικής δύναμης και ε) συνδέει τα γενικά συμφέροντα του κράτους με τα επιμέρους συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών. Ο συνδυασμός α, β, γ, δ και ε είναι, ανάμεσα σε άλλα, κι ο λόγος που χιλιάδες μετανάστες έχουν δολοφονηθεί με ευθύνη του ελληνικού κράτους σ’ αυτό το κομμάτι του χάρτη.

Και καθώς τα θυμόμασταν όλα αυτά πιεστήκαμε να ανατρέξουμε εκ νέου στην «κρίση της Ειδομένης». Ο σχετικός χάρτης που παρουσίασαν οι σύντροφοι άφηνε την Ειδομένη δίχως κάποιο ιδιαίτερο σύμβολο να καθοδηγεί τη μνήμη μας. Αυτό το σύμβολο έπρεπε να το πλάσουμε νοητά με τρόπο που να χωράει τι έγινε στην Ειδομένη το 2015. Ναι. Αλλά «τι έγινε» στην Ειδομένη το 2015; Και πως αυτό που «έγινε» στην Ειδομένη το 2015 σχετίζεται με τον παγκόσμιο πόλεμο το 2024; Και θα χαμε σήμερα να προσθέσουμε κάτι παραπάνω για την περίπτωση της Ειδομένης, πέρα απ’ την σωστή ιδέα ότι αποτελούσε «διαπραγμάτευση για τα ευρωπαϊκά κονδύλια», όπως υποστήριζαν οι antifa selanik, ή διαπραγμάτευση για τους «όρους δημιουργίας και διαχείρισης της παρανομοποιημένης εργατικής δύναμης», όπως υποστήριζε παλιότερα η αφεντιά μας;^[2]Δες σχετικά Στον τόπο όπου κανείς δε θυμάται κανέναν, δεν έχεις να περιμένεις τίποτα, περιοδικό antifa #51, … Continue reading

Να τι καταλάβαμε εντωμεταξύ: το 2015, το ελληνικό κράτος δεν βαλλόταν μόνο από τη «μεταναστευτική κρίση». Ταυτόχρονα το ελληνικό πολιτικό σύστημα, έτσι όπως δούλευε τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες διαλυόταν εις τα εξ ων είχε συντεθεί. Το αποτέλεσμα των εσωτερικών πολιτικών τριγμών ήταν η συγκυβέρνηση ακροδεξιών και αριστερών κομμάτων. Η οικονομία πήγαινε σκατά και το ελληνικό κράτος επέβαλε σκληρούς περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων (τα λεγόμενα capital control) που διήρκησαν τέσσερα χρόνια. Εντωμεταξύ το σφαγείο της Συρίας είχε λάβει χαρακτήρα παγκόσμιας σύρραξης, με το ελληνικό κράτος να κυνηγά το μερτικό του. Παράλληλα, τα ελληνικά αφεντικά ζύγιζαν τη συμμετοχή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχτιζαν συμμαχίες με βορειοαφρικανικά και μεσανατολικά κράτη, ανοίγονταν στους Κινέζους προς δυσαρέσκεια των Αμερικανών, συζητούσαν με τους Ρώσους προς δυσαρέσκεια των Γερμανών και των Αμερικανών, διατηρούσαν τη στρατηγική τους συμμαχία με τους Αμερικανούς, προς δυσαρέσκεια όλων των υπολοίπων.

Οπότε, όταν τους τελευταίους μήνες του 2015 το ελληνικό κράτος έστησε το θέαμα της Ειδομένης διάφοροι λογαριασμοί ήταν ανοιχτοί. Και μπορεί δημοσίως ο αποκλεισμός της Ειδομένης να περιγραφόταν ως «σιδηροδρομική γραμμή, την οποία κρατούν αποκλεισμένη, οπλισμένοι με μαχαίρια, ρόπαλα και πέτρες, Ιρανοί, Πακιστανοί, Μαροκινοί κ.ά.»,^[3]Αυτή φερ’ ειπείν είναι η διατύπωση που χρησιμοποιούσε ο Σταύρος Τζίμας στην Καθημερινή εκείνων των ημερών. … Continue reading αλλά η αλήθεια είναι ότι οι πολλές εκατοντάδες μετανάστες που είχαν αποκλείσει τον σιδηροδρομικό σταθμό της Ειδομένης είχαν μεταφερθεί εκεί βάσει σχεδίου. Όπως μάθαμε εκ των υστέρων, η Ειδομένη είναι το τελευταίο συνοριακό πέρασμα, το οποίο χρησιμοποιούν οι εμπορικές αμαξοστοιχίες που μεταφέρουν εμπορεύματα προς την κεντρική Ευρώπη. Οπότε το κλείσιμο αυτού του περάσματος ακυρώνει μια σημαντική δίοδο των εμπορευμάτων που μεταφέρονται μέσω Πειραιά προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Από τη σκοπιά των ειδικών η τεχνητή κρίση στην Ειδομένη αντιμετωπίστηκε με περισσή καχυποψία. Σκόρπιες παράγραφοι σαν και την παρακάτω έδιναν στον «αποκλεισμό της Ειδομένης» νέα διάσταση:^[4]Την εντοπίσαμε στο Φάνης Ζώης και Αντώνης Τσιμπλάκης, Το μπλόκο στην Ειδομένη απειλεί με… ναυάγιο τα σχέδια … Continue reading

Η χώρα για τρίτη συνεχόμενη φορά μέσα σε λίγους μήνες, δε μπόρεσε να κρατήσει ανοιχτή μια νευραλγική εμπορική αρτηρία για το διεθνές εμπόριο. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες εβδομάδες, λόγω της απεργίας των λιμενεργατών – πλοηγών, εμποδίστηκαν μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων να εκφορτώσουν εμπορεύματα μεγάλων ομίλων, όπως της Huawei. Και αυτό, όταν ήδη από το καλοκαίρι οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων εξαιτίας της τραπεζικής αργίας είχαν καταφέρει ένα πρώτο πλήγμα στην αξιοπιστία του ελληνικού εμπορικού διαδρόμου.

Δηλαδή: η «ανθρωπιστική κρίση», με την οποία έντυσαν τ’ αφεντικά το θέαμα της Ειδομένης είχε στα μάτια των ειδικών διαφορετική εξήγηση. Το κέντρο βάρους δεν ήταν οι «πρόσφυγες» και το δράμα τους, αλλά η θέση της Ελλάδας στις διαδρομές του παγκόσμιου εμπορίου. Απ’ αυτή την σκοπιά, η «ανθρωπιστική κρίση» στην Ειδομένη έμπαινε στο ίδιο φόντο, μαζί με φαινομενικά ασύνδετα γεγονότα. Η απεργία των λιμενεργατών που εμπόδιζαν το ξεφόρτωμα των κινέζικων κοντέινερ αντιμετωπιζόταν από τους ειδικούς των αφεντικών ως εθνικώς χρήσιμη, άρα ως ταξικώς ύποπτη. Τα capital control δεν είχαν μόνο τη σημασία ότι τα ΑΤΜ δε μας άφηναν να τραβήξουμε πάνω από 60 ευρώ· σήμαιναν επίσης ότι το ελληνικό κράτος εμπόδιζε τις ελληνικές εταιρείες να μεταφέρουν μεγάλα ποσά στο εξωτερικό – δηλαδή εμπόδιζε την εκροή συναλλάγματος από μέσα προς τα έξω. Οι απεργίες, οι περιορισμοί στην κίνηση των κεφαλαίων κι ο αποκλεισμός του βορείου σιδηροδρομικού περάσματος της Ειδομένης έφτιαχναν μια ενότητα που υπονοούσε πως οι Έλληνες το 2015 προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τη θέση τους στον παγκόσμιο χάρτη για να επαναδιαπραγματευθούν τη σχέση τους με τους εταίρους τους.^[5]Η κινεζική μεριά αντιμετώπισε τη διαχείριση του ατυχήματος στα Τέμπη με τρόπο που φέρνει στη μνήμη το θέαμα … Continue reading Ακόμη και μέσα στη δίνη της κατάρρευσης του πολιτικού συστήματος, της οικονομικής κρίσης και της εύθραυστης συνύπαρξης του με τα σύμμαχα κράτη, το ελληνικό κράτος μπορούσε να εκβιάζει, να κυνηγάει τα συμφέροντά του και να εξετάζει όλες τις πιθανές συμμαχίες. Εκ μέρους των λοιπών εμπλεκόμενων κρατών, το ελληνικό σχέδιο, αντιμετωπιζόταν ως τέτοιο. Και δημιουργούσε την αναμενόμενη τσαντίλα:^[6]Φάνης Ζώης και Αντώνης Τσιμπλάκης, όπ. π

Οι Αμερικανοί δυσκολεύονται να καταλάβουν πως είναι δυνατόν μερικές εκατοντάδες μετανάστες να μπορούν να γονατίσουν ολόκληρο το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Την ίδια απορία κι εκνευρισμό με τη Hewlett Packard έχει όμως και η DB Schenker, η θυγατρική της Deutsche Bahn στα logistics που δρομολογεί δεκάδες αμαξοστοιχίες κάθε μήνα από την Ελλάδα προς την Ευρώπη και αντιστρόφως. […] Η COSCO […] θα διεκδικήσει από την ελληνική εταιρεία του Δημοσίου τις ζημίες που υπέστη εκείνη.

Η ιστορία του τι έγινε στην Ειδομένη το 2015 είναι μισοκρυμμένη, αλλά σε κάθε περίπτωση διδακτική. Μας αποκαλύπτει ότι η παγκόσμια σύγκρουση είναι σταθερή στο χρόνο και πλανητική στο χώρο. Η κινητήρια δύναμη του παγκόσμιου πολέμου είναι τα συμφέροντα των κρατών και η ένταση με την οποία αυτά τα συμφέροντα συγκρούονται. Οι συμμαχίες που συνάπτουν τα κράτη είναι πάντα πρόσκαιρες και αποτελούν το σημείο στο οποίο ισορροπούν για λίγο οι αμοιβαίοι εκβιασμοί και οι σχέσεις αλληλοεξάρτησης. Τα κράτη δεν είναι μαριονέτες – χαράσσουν τη δική τους πολιτική και προσπαθούν να την επιβάλλουν, αναλόγως δυνατοτήτων.

Και καθώς τα συζητάγαμε όλα αυτά συνειδητοποιήσαμε ότι η «Ειδομένη» είναι στην πραγματικότητα ένας κωδικός. Το ελληνικό κράτος φέρνει και ξαναφέρνει στο προσκήνιο τέτοιους κωδικούς, αναλόγως αναγκών. Όλοι κι όλες, όσους κι όσες πλέον μας αποκαλούν αυτόνομους, έχουμε ζήσει τις δικές μας Ειδομένες – δηλαδή έχουμε εμπλακεί ενεργά και την ίδια στιγμή δίχως τη θέλησή μας σε πολλά από τα σχέδια του ελληνικού κράτους. Το 1991 οι μεγαλύτεροι από μας θυμόμαστε τον εαυτό μας να φωνάζει «Λευτεριά στο Κουρδιστάν». Το 2001 η επόμενη φουρνιά πήγαμε στη Γένοβα για να πολεμήσουμε την «παγκοσμιοποίηση». Το 2011, όσοι ήμασταν τότε στην ευαίσθητη ηλικία, υπήρξαμε «αγανακτισμένοι» της πλατείας Συντάγματος. Και το 2015, οι νεότεροι, μαζέψαμε κουβέρτες για τους πρόσφυγες της Ειδομένης. Κατά βάση το γνωστό: άνθρωποι που δράσαμε ανιδιοτελώς προς όφελος πολιτικών που ελάχιστα καταλαβαίναμε.

Αναγκαστήκαμε να τα θυμηθούμε όλα αυτά. Γιατί ο παγκόσμιος πόλεμος είναι πολύπλοκος. Και, όντως, είναι και made in Greece.