-Καλά ρε, τι μαλακία σύνθημα έχετε φαγωθεί και γράφετε εκεί στον Πειραιά;
–Ποιο λες ρε; Το «φάπες στους ναζί»;
–Όχι αυτό μια χαρά είναι.
–Ε καλά, είπα μήπως…
–Το «Η tv έχει και off» λέω ρε!
–Γιατί ρε τι έχει; Μια χαρά σύνθημα μας φαίνεται εμάς.
–Θα σου πω τι έχει. Πρώτον δεν έχουμε 1999. Και δεύτερον ποιος βλέπει τηλεόραση ρε φίλε; Εγώ πάντως όχι! Ντάξει με το …ίνσταγκραμ έχω ένα θεματάκι αλλά το παλεύω…
–Πω ρε φίλε…
–Τι;
–Θα μας αναγκάσεις τώρα να συζητάμε και να γράφουμε μετά κείμενο με επεξήγηση…
–Ε και; Κακό είναι αυτό; Έτσι δεν κάνουν οι αντιφά ομάδες;
–Ναι μωρέ αλλά μου έχει χαλάσει ο υπολογιστής και με βάζουν οι υπόλοιποι να τα γράφω με το χέρι. Άστα, με κατέστρεψες.
Στα τέλη των 90ς – αρχές της δεκαετίας του 2000 έκανε την εμφάνισή του μέσα στον αντιεξουσιαστικό χώρο το σύνθημα «Η tv έχει και off». Ήταν σύντομο, περιεκτικό, με σαφή στόχευση και δεν έπαιρνε πολλές διαφωνίες. Εξού και έχαιρε ιδιαίτερης δημοφιλίας εντός του χώρου και γραφόταν για καιρό, από πολλούς και πολλές στους τοίχους της πόλης. Η μεγάλη του επιτυχία προέκυπτε από το γεγονός πως χωρίς να το περιγράφει με πολλά λόγια εγκαλούσε στο μυαλό του αναγνώστη τη σάπια μικροαστίλα εκείνων των δεκαετιών, φέρνοντας στο νου του, γνώριμες εικόνες ολόκληρων οικογενειών χωμένων στους καναπέδες των διαμερισμάτων τους να βλέπουν από ειδήσεις μέχρι τελειωμένα σήριαλ και ριάλιτι. Καταδείκνυε δικαίως τους μικροαστούς ως βλάκες και ταυτόχρονα υπονοούσε πως οι συγγραφείς του ήταν αρκετά έξυπνοι και εναλλακτικοί τύποι για να τρώνε το χρόνο τους μπροστά στο χαζοκούτι.
Καλά ως εδώ, αλλά νομίζουμε πως το πράγμα χρήζει επεξήγησης και αυτοκριτικής. Είκοσι χρόνια περίπου από τότε και οι μικροαστοί παραμένουν βλάκες! Οι πολιτικοί απόγονοι των εμπνευστών του συνθήματος από την άλλη, οφείλουμε να είμαστε κομματάκι πιο ταπεινοί.
Αρχικά πρέπει να παραδεχθούμε πως η σαπίλα των μικροαστών, την οποία ενστικτωδώς αποστρεφόταν ανέκαθεν ο αντιεξουσιαστικός χώρος, δεν είναι και δεν ήταν παρά μόνο το σύμπτωμα. Αυτό στο οποίο θα έπρεπε πιο ορθά να εστιάζουμε είναι οι κρατικές πολιτικές. Η τηλεόραση δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως ένα έπιπλο το οποίο αν κάθεσαι μπροστά του πολλές ώρες στο τέλος χαζεύεις. Η τηλεόραση είναι πρωτίστως μια τεχνική δυνατότητα των αφεντικών, συνοδευόμενη με την ανάλογη ιδεολογία για το αυτονόητο της απόκτησής της, ώστε να φτάνει η κρατική εντολή και οι κρατικές αφηγήσεις στα μάτια και τα αυτιά όλων.
Έχοντας απαλλαγεί λοιπόν από την θολή έννοια της μικροαστικής οικογένειας και κοιτώντας καλύτερα προς την κατεύθυνση των κρατικών πολιτικών νομίζουμε πως μπορούν να εξηγηθούν καλύτερα τα χρόνια που ακολούθησαν. Την περίοδο που μεσολάβησε από τα τέλη της δεκαετίας του ενενήντα μέχρι σήμερα, οι δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες υπέστησαν κοσμοϊστορικές αλλαγές. Μια εξ’ αυτών ήταν η εισαγωγή και διάδοση της μαζικής χρήσης των σόσιαλ μίντια. Τα κράτη οπλίστηκαν με καινούργιες δυνατότητες. Εγκατέλειψαν σταδιακά την πολιτική απαγόρευσης έκφρασης της γνώμης. Χρησιμοποιώντας τις νέες δυνατότητες που έδινε η τεχνολογία των σόσιαλ μίντια, την αντικατέστησαν με πολιτικές ενθάρρυνσης της έκφρασης, αυτή τη φορά της ατομικής γνώμης του καθενός. Η ιδέα ότι μπορείς να γράφεις δημόσια την άποψή σου από τη ζεστασιά του πληκτρολογίου σου θεωρήθηκε μάλιστα πολύ δημοκρατική!
Στην πραγματικότητα πρόκειται για το ακριβώς αντίθετο. Είναι ο τρόπος να μην καταλαβαίνουμε Χριστό! Βλέπουμε στημένα βιντεάκια και μετά τα συζητάμε λες κι είναι η αλήθεια. Σχολιάζουμε, «τουιτάρουμε» και ποστάρουμε ο καθένας την παπαριά του, αδιαφορώντας για το χτίσιμο συλλογικής άποψης. Άλλωστε τι να την κάνεις τη συλλογική άποψη άμα γράφεις τη δική σου δημόσια και σου πατάνε λάικ οι φίλοι σου; Φυσικά όλο αυτό έχει μια σημαντική συνέπεια. Απουσία οργανωμένων ανθρώπων με κοινή γνώμη, στο τέλος καταλήγει να επικρατεί όλων η μοναδική μη ατομική άποψη, που δεν είναι άλλη από αυτή του κράτους. Έτσι οι διαφορετικές ατομικές γνώμες, είτε γίνονται μια, η κρατική, είτε χάνονται στην απέραντη σύγχυση που προσφέρει το ίντερνετ.
Η τηλεόραση αποτέλεσε και αποτελεί μια από τις ισχυρότερες μορφές κρατικής διαμεσολάβησης. Συγκεκριμένα, το φτιάξιμο συλλογικής γνώμης της εργατικής τάξης αντί να βασίζεται στο διάλογο μεταξύ ανθρώπων με κοινά ζόρια, διαμεσολαβείται και περνά μέσα από την επιβολή της κρατικής αφήγησης. Τα πολλά κανάλια παριστάνουν πως είναι η απτή έκφραση του δημοκρατικού πλουραλισμού, όμως κάθε φορά που χρειάζεται εκπέμπουν όλα μαζί συντονισμένα την ίδια εντολή. Τα social media δε διαφέρουν στο ελάχιστο από την ουσία αυτής της διαπίστωσης. Θυμηθείτε τον Απρίλιο του 2020 όταν οι εκατομμύρια ατομικές γνώμες, την κατάλληλη στιγμή έγιναν μια και διατύπωσαν με όλους τους πιθανούς τρόπους την κρατική εντολή «βουλώστε το και καθίστε σπίτι».
Η μάχη ενάντια στις κρατικές προσταγές αποτελεί μια συνεχή συλλογική προσπάθεια. Το «κόλλημα» με την τηλεόραση και το «σκάλωμα» στα σόσιαλ πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα και το αυτό πρόβλημα. Κανείς και καμία δεν δικαιούται να πιστεύει πως είναι άτρωτος από αυτή τη κρατική επίθεση στα μυαλά και στις συλλογικές μας γνώμες. Το σύνθημα «Η TV έχει και off» μπορεί να μην αναφέρει ρητά το facebook ή το tik tok όμως η ουσία παραμένει ίδια. Γι’ αυτό και συνεχίζουμε να το γράφουμε, γι’ αυτό και το θεωρούμε σημαντικό.
